Saturday, December 21, 2013

می خواستند و به میدان مشق می رفتند و از مسیو لومر موسیقی نظامی و فن رهبری و فرماندهی را تعلیم می گر


می خواستند و به میدان مشق می رفتند و از مسیو لومر موسیقی نظامی و فن رهبری و فرماندهی را تعلیم می گرفتند. شاگردانی که مدت شش سال زیر نظر مستقیم film lights لومر تحصیل کرده بودند ا فرادی ورزیده و کارآمده شده بودند نه فقط در نواختن یک ساز بلکه نواختن تمام سازها مهارت پیدا کرده بودند. گذشته از نوازندگی باید گفت که این افراد مربیان برجسته ای نیز شده بودند زیرا علاوه بر داشتن استعداد به سبب اینکه در طی تحصیل همواره به تدریس نیز اشتغال داشته اند تعلیم موسیقی برای آنها عادت ثانوی شده بود. هر دسته موزیک تشکیل می شد از چهل تا شصت نوازنده یک فرمانده یک سروان یک ستوان یک نایب ستوان و دو تا چهار استوار و ده گروهبان یا سرجوخه. دو دسته موزیک مخصوص سلطنتی علاوه بر افراد یاد شده یک سرهنگ نیز داشت. دولت ایران برای ترویج هنر موسیقی جدا بذل مساعی می کرد هم به افراد موزیک نظام حقوق مکفی می پرداخت و هم هر درجه ای را که از طرف رؤسای مربوطه برای موسیقی دانها پیشنهاد می شد به آنها اهداء می کرد. طبیعی است که شاه موسیقی ایرانی و احتمالاموسیقی ترکی را بر موسیقی اروپائی ترجیح می داد ولی باتمام این احوال همیشه مشوق بسیار خوبی برای موسیقی غربی به ویژه موسیقی اپرائی ما بود. اگر در مجلسی قطعه جدیدی اجرا می گردید که مورد پسند معظم له قرار می گرفت انجام قابل ملاحظه ای نصیب موسیقی دانها می شد. شاهزادگان نیز به همین نحو عمل می کردند. برنامه کنسرت که توسط مسیو لومر توزیع می شد شامل آثاری بود که شنونده تصور می کرد در یکی از اماکن عمومی پاریس یا ار س نشسته و به کنسرت موسیقی نظامی ای که فصل تابستان را برای او فرح افزا می سازد گوش می دهد. برنامه یکی از این کنسرت ها که در شب هفتم مارس 1882 اجرا شده بشرح زیر است: * * * پروگرام آثاری که توسط شاگردان مدرسه شاهی اجراء می گردد: 1 مارش مسعود اثر: لومر. 2 کاواتین فاوست (1) اثر: گونو (2) تکنواز بوگل: سروان یوسف خان (3). 3 چهار صدائی ریگولتو اثر: وردی (4). 4 پلکای سلطان اثر: دالبر (5) تکنواز فلوت کوچک: سروان میرزا حسین (6). 5 پنج صدائی سن امبولا (7) اثر: بلین ی تکنواز: سروان سلیمان خان. 6 پلکای اصفهان اثر: آ. اودن (10) تکنواز پیستون: سروان یوسف خان. 7 اکت اول از نرما اثر: بلین ی تکنواز کلارینت: ستوان حاجی خان (11). 8 اکت چهارم لوسیا اثر: دنی زت ی تکنواز ساکسیفن: سروان میرزا حسین. 9 دو صدائی از اکت سوم نرما اثر: بلینی. 10 اکت سوم ترویاتور (13) اثر: وردی تکنواز کلارینت (قره نی): سروان سلیمان خان. 11 اکت پنجم ژوئیو (14) اثر: هالوی (15) تکنواز ترمبون: ستوان علی محمد خان. پی نوشت 1 Cavatine de Faust. 2 Gounod. 3 مرحوم روح الله خالقی در کتاب سرگذشت موسیقی ایران جلد اول صفحه 220 نوشته است: از هم شاگردیهای سلیمان خاطر ارمنی که او هم نزد لومر فرانسوی کار کرده و معلومات خوبی در اداره دستجات موزیک نظام داشته یوسف خان است که اطلاع بیشتری از وی بدست نیامد.
4 Verdi. 5 D Albert. 6 به احتمال قوی این شخص می بایست مرحوم حسین هنگ آفرین باشد که هم از شاگردان لومر بوده و هم با موسیقی ایرانی آشنائی داشته است مرحوم خالقی در سرگذشت موسیقی ایران صفحه 225 درباره این هنرمند چنین نوشته است: حسین هنگ آفرین معروف به حسین خان ر رئیس یکی از دسته های موزیک قزاقخانه بود. این شخص علاوه بر تحصیلات موسیقی نظامی چون از موسیقی ایرانی هم کاملا بهره مند و به نواختن سه تار آشنائی داشت سمت معلمی موسیقی ایرانی را در مدرسه موزیک بدست آورد (البته بعد از درگذشت لومر و دوران ریاست مرحوم سالار معزز. مترجم) نامبرده از شاگردان بسیار خوب میرزا عبدالله بود نواختن پیانو و سازهای بادی و ویلن را هم میدانست و کلاس خصوصی هم در منزل خود فراهم آورد. معروف است که در آن زمان چون برای نواختن موسیقی ایرانی و کوک کردن ویلن با تار سیم اول ویلن را یک پرده پایین می آوردند film lights و بجای اینکه {سیم اول} آن را با نوت می (Mi) هم آهنگ کنند ر کوک می کردند و او وقتی می خواسته است ویلن شاگردان را کوک کند مکرر می گفته است ر ب ده به حسین خان ر (Re) مشهور شده است. هنگ آفرین ردیف دستگاه ماهور را که از استاد خود میرزا عبدالله film lights فراگرفته بود با ویلن نواخته و سالار معزز آنرا نوشته و این نوتها بعدها در برلن به چاپ رسیده است که اکنون نسخه ای از آن در کتابخانه هنرستان film lights موسیقی ملی موجود است. حسین خان در سال 1300 شمسی با درجه سلطانی ریاست موزیک فوج پیاده پهلـوی را برعهده داشته است وی تا درجه سرهنگی ارتقاء پیدا کرده و در سال 1331 شمسی جهان را بدورد گفته است. 7 Sonnambula. 8 Bellini. 9 سلیمان خان یکی از بهترین شاگردان film lights لومر بود. مرحوم روح الله خالقی نوشته است (سرگذشت موسیقی ایران ص 219 220) . وی قره نی کوچک می زد ولی در تعلیم تمام اسبابهای بادی دست داشت و پیانو هم می نواخت صاحب منصبان آتیه موزیک حتی سالار معزز که بعدها رئیس کل موزیک بود احترام بسیار به او میگذاردند و او را از همه شاگردان لومر برتر می دانستند. وی بعدها رئیس موزیک عبدالحسین میرزای فرمانفرما film lights شد و حتی یک سفر هم برای آوردن آلات موسیقی نظام به خارج از ایران مسافرت کرد. معاونین او اول نوشیروان میرزا بعد: عبدالرحیم خان و سپس مجید حشمت دیوان بود این دسته موزیک در سفرهای آذربایجان و کرمان و کرمانشاه نیز همراه فرمانفرما بود. سلیمان خان بعدها دوباره به تهران آمد و مدتی رئیس موزیک علاءالدوله و چندی هم رئیس موزیک گارد سلطنتی شد. سلیمان خان فرزندی داشت بنام اصلان خان که صنعتگر خوبی بود و تا چند سال قبل که فوت کرد در خیابان فردوسی مغازه داشت و آلات موسیقی را تعمیر می کرد. به قرار اطلاع آخرین سمت سلیمان film lights خان ریاست دسته موزیک تیپ عراق در عشرت آباد بود. 10 A. Oudin. 11 ستوان حاجی خان یکی از رؤسای دستجات موزیک نظام بوده که نامش جز

No comments:

Post a Comment